بررسی عوامل شکستگی دانه در فرآیند پوست کنی شلتوک

عملیات پوست کنی عبارت از جداسازی پوست از شلتوک می باشد. در این عملیات نیروهای فشاری و اصطکاکی بر روی شلتوک عمل نموده و ممکن است باعث شکست دانه شوند. به جهت ساختار دانه شلتوک ، وجود درصدی از دانه های شکسته در این عملیات اجتناب ناپذیر می باشد اما باید تلاش نمود تا حدامکان از آن دوری کرده و یا آنرا به حداقل رساند. برای بررسی اثر عوامل مختلف بر مقدار شکست برنج و کیفیت پوست کنی در فرآیند تبدیل، چهار عامل مورد توجه قرار گرفت که عبارت بودند از: جنس غلتکها (دو نوع ایرانی و ژاپنی)، اختلاف سرعت خطی غلتکها (در شش سطح، 216/4، 226/2، 241/8، 257/4، 267/5 و 289/9 متر بر دقیقه)، درصد رطوبت محتوی دانه (در رطوبتهای 10/5، 11/5، 12/5 و 13/5 درصد) و رقم شلتوک (بینام، خزر و سپیدرود). عامل پنجمی نیز بطور جداگانه مورد بررسی قرار گرفت که عبارت از فاصله بین غلتکها بود (شش فاصله 0/25، 0/45، 0/65، 0/85، 1/05 و 1/25 میلی متر). ارزیابی نتایج بر مبنای بررسی درصد برنج قهوه ای سالم، درصد شلتوک پوست نکنده، درصد پوست دانه و شاخص پوست کنی صورت گرفت . نتایج نشان داد که رقم سپیدرود در مقابل عوامل محیطی و تنشهای قبل از تبدیل حساس تر بوده و رقم بینام مقاومتر از دو رقم دیگر می باشد. در عین حال از نظر مقاومت به شکست به ترتیب ارقام بینام، خزر و سپیدرود قرار دارند. در آزمایش اولیه مشخص شد که فاصله 0/45-0/65 میلیمتر بین جفت غلتک پوست کن مناسب ترین فاصله برای پوست کنی می باشد. در آزمایشهای اصلی جنس غلتک در دو نوع ایرانی و ژاپنی مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد که غلتک ایرانی از نظر کیفیت پوست کنی بهتر عمل می نماید. نتایج نشان داد که در اختلاف سرعت خطی 241/8 متر بر دقیقه پوست کنی از شاخص بالاتری برخوردار خواهد بود. همچنین نتایج آزمایشها روشن کرد هنگامی که اختلاف سرعت خطی زیاد باشد، شلتوکی که رطوبت کمتری دارد، کیفیت پوست کنی کمتری نیز خواهد داشت در این حالت هر اندازه رطوبت دانه زیادتر باشد برای پوست کنی مناسب تر است . در انتها رابطه رگرسیونی اختلاف سرعت خطی بین غلتکها و رطوبت بعنوان متغیرهای مستقل و مقدار شکست برنج قهوه ای بعنوان متغیر وابسته تعیین گردید.